Душанба
08-Декабр 2025
Мен Самарқанд вилоятидаги Зарафшон миллий табиат боғи илмий ходими сифатида узоқ йиллардан бери фаолият юритиб келяпман.
Муассаса ташкил қилинганига ярим аср тўлган бўлса-да, мустақиллик даврига, яна ҳам аниқроқ айтсам экология масаласи Янги Ўзбекистон сиёсатининг устувор йўналишига айланганидан сўнг табиат муҳофазасига оид катта ислоҳотларга гувоҳ бўляпмиз.
Айниқса, охирги ўн йилликда салмоқли ишлар амал оширилди. 2018 йилда миллий табиат боғи сифатида қайта ташкил қилиниб, ҳудуддаги ҳар бир гиёҳ ва жониворлар муҳофазасига эътибор янада кучайтирилди. Қарийб 2 минг 500 гектарни ташкил этувчи боғ ҳудуди янги ва замонавий тарзда муҳофаза қилиниши учун барча имкониятлар яратилди. Миллий боғда 300 дан ортиқ ўсимликлар тури аниқланган. Балиқларнинг 18, амфибия ва судралиб юрувчиларнинг 12, қушларнинг 218, сут эмизувчиларнинг 26 тури яшайди. Миллий табиат боғида хизмат қилаётган ҳар бир ходим ўзини яшил келажакни муҳофаза қилишга масъул, деб ҳисоблайди.
Юртимизда ўнлаб шундай миллий табиат боғларининг барпо этилиши Қизил китобга киритилган ноёб турларни сақлаб қолиш, муносиб тарзда асраб-авайлаш ва кўпайтиришда Янги Ўзбекистоннинг мустаҳкам позициясини намойиш этмоқда. Бу орқали мураккаб экологик масалаларга оқилона ечим топилмоқда.
Чегара билмас табиий офатлар, иқлим ўзгариши ва экологик фожиаларнинг олдини олишда миллий табиат боғлари ўзига хос салмоқли куч экани алоҳида эътироф этилмоқда. Бундай ҳудудлардаги табиий шароит нафақат ўсимлик ва ҳайвонот олами, тоғ ва даштлар, дарё ва кўллар, тупроқ ва сув иншоотлари учун ҳам барқарор муҳофаза вазифасини бажариб келмоқда.
Халқаро ҳамжамият Янги Ўзбекистоннинг бу борадаги саъй-ҳаракатларига хайриҳохлик билдираётган, Ўзбекистон ташаббуси энг юқори доираларда қўллаб-қувватланаётгани фикримизнинг ёрқин далилидир. Барқарор ривожланиш йўлидаги бундай ишлар келгусида янада юксак марраларга етишига ишонамиз.
Эркин ХОЛМОНОВ,
Зарафшон миллий табиат боғи илмий ходими
Тоза ҳаво бугунги кунда нафақат юртимиз, балки бутун дунё мамлакатларининг оғриқли муаммоларидан бири бўлиб қолмоқда. Ҳар бир давлатда демографик кўрсаткичлар ўсиб боргани сайин тоза ҳаво масаласи ҳам кўндаланг муаммога айланмоқда.
Батафсил
Тошкент шаҳрида бир неча ҳафтадан буён давом этаётган ҳаво ифлосланиши фонида сунъий ёмғир ёғдириш масаласи яна муҳокамалар майдонига чиқди. Тўғри, юртимиз осмонида сунъий ёмғир ёғдириш ҳақида бир неча йиллардан буён айтиб келинади.
Батафсил
Қиммат техникалар эмас, табиий йўллар самарали ва зарарсиз
Батафсил
Тоза ҳаво бугунги кунда нафақат юртимиз, балки бутун дунё мамлакатларининг оғриқли муаммоларидан бири бўлиб қолмоқда. Ҳар бир давлатда демографик кўрсаткичлар ўсиб боргани сайин тоза ҳаво масаласи ҳам кўндаланг муаммога айланмоқда.
Тошкент шаҳрида бир неча ҳафтадан буён давом этаётган ҳаво ифлосланиши фонида сунъий ёмғир ёғдириш масаласи яна муҳокамалар майдонига чиқди. Тўғри, юртимиз осмонида сунъий ёмғир ёғдириш ҳақида бир неча йиллардан буён айтиб келинади.
Қиммат техникалар эмас, табиий йўллар самарали ва зарарсиз
Инсониятнинг табиат билан муносабати асрлар давомида доимий мувозанатсизлик билан кечди. Замонавий глобализация даврида эса ноёб ўсимликлар ва жониворлар эндиликда фақатгина табиий бойлик эмас, балки халқаро бозорнинг қимматбаҳо маҳсулотига айланиб, бу мувозанатсизлик янада кучайишига сабаб бўлди.
Жорий йилнинг энг муҳим табиатни муҳофаза қилиш тадбирларидан бири бошланишига оз қолди – 24 ноябрдан 5 декабргача «Silk Road Samarkand» туризм мажмуаси йўқолиб кетиш хавфи остида турган ёввойи ҳайвон ва ўсимлик турлари билан халқаро савдони тартибга солиш тўғрисидаги конвенция томонлари конференциясининг 20-сессияcи – CITES CoP20 мезбони бўлади.
