Душанба
08-Декабр 2025
Фарзанди боғча ёшида бўлган оналардан тез-тез эшитамиз: «Болам боғчага қатнай бошлагандан буён кўп касал бўляпти. Бир кун боғчага борcа, бир ҳафта уйда даволанади...» Ҳақиқатан ҳам, нега боғчада бола кўп касал бўлади?
— Илк боғчага чиққанда бола ҳам руҳий, ҳам жисмоний зўриқиши табиий, — дейди Тошкент шаҳридаги 133-мактабгача таълим муассасаси ҳамшираси Латофатхон СОБИРОВА. — Айниқса, биринчи уч ҳафта катта аҳамиятга эга. Биринчидан, бола ўзи учун умуман нотаниш одамлар даврасига ва бегона шароитга тушади. Бу ичикиш иммунитетини пасайтириб юборади — организмининг қаршилик кўрсатиш функцияси пасаяди.
Болалар хавфли касалликларга қарши эмланган бўлса-да, боғчага ўзлари билан хавфлилик даражаси унча юқори бўлмаган турли вирусларни олиб келади. Бир илмий тадқиқотда жамоат жойида 200 дан ортиқ вирус кезиб юриши исботланган эди. Уйда парваришланган бола эса уларнинг 50-60 таси билан таниш бўлиши мумкин. Янги вируслар билан тўқнаш келганда иммунитети суст бола организми уларга қаршилик кўрсата олмайди ва томоқ оғриғи, бурун оқиши, иситма кабилар пайдо бўлади.
Агар фарзандингиз бир йилда 3-5 мартагача шамоллаш ва грипп билан оғриса, бу меъёрий ҳолатдир. Ундан ортиғи эса алоҳида тадбир талаб қилади.
Кичкинтой боғчага осон кўникиши, иммунитети тушиб кетмаслиги учун уни босқичма-босқич янги шароитга мослаштириш лозим. Биринчи куни бола онаси ҳамроҳлигида боғча билан бир соат танишиши керак. Болани иккинчи куни бир, учинчи куни икки, тўртинчи куни уч соатга қолдириб, кейин олиб кетиш керак. Боғчада бўлиш вақти ҳар куни бир соатдан узайтириб борилса, бола руҳан қийналмай, янги одамлар ва шароитга мослашади. Айрим ота-оналар биринчи кунданоқ гўдакни 7-8 соатга боғчада қолдириб кетади. Бундай болалар боғчадан безиб, кўникиши ҳам жуда оғир кечади. Эрталаб келиши билан йиғлайди, кўп хархаша қилади, овқат емайди. Натижада арзимас сабаб билан ҳам касалланиб қолаверади.
Болани боғчага беришдан олдин уни вирусли гепатит А, грипп каби юқумли касалликларга қарши эмлатишни унутманг. Куз ва қиш фаслларида мавсумга мос кийинтиринг.
Робия НУРИДДИНОВА
ёзиб олди.
Кейинги йилларда Ўзбекистонда ўғил болалар кўпроқ туғилаётгани ҳақидаги хабарларга тез-тез кўзимиз тушмоқда. Сўнгги статистик маълумотларга кўра, жорий йилнинг дастлабки 9 ойи давомида мамлакатимизда 321 мингта қиз бола ва 343,6 мингта ўғил бола дунёга келган. Кўриб турганингиздек, ҳар 100 та қиз болага 107 та ўғил бола тўғри келяпти.
Батафсил
Анор юрак-қон томир тизими саломатлиги учун муҳим бўлган мевалардан биридир. B12 витаминининг кони экани ҳисобига қон босимини меъёрлаштиради, қон-томирлар деворини мустаҳкамлайди, эритроцит ва гемоглобин синтезида фаол иштирок этгани сабабли мия ва асаб тизимига ижобий таъсир қилади.
Батафсил
COVID-19 га қарши мРНК вакциналари саратон билан курашаётган айрим беморларнинг умрини узайтириб, касалликни даволашда самарали бўлиши мумкин.
Батафсил
Кейинги йилларда Ўзбекистонда ўғил болалар кўпроқ туғилаётгани ҳақидаги хабарларга тез-тез кўзимиз тушмоқда. Сўнгги статистик маълумотларга кўра, жорий йилнинг дастлабки 9 ойи давомида мамлакатимизда 321 мингта қиз бола ва 343,6 мингта ўғил бола дунёга келган. Кўриб турганингиздек, ҳар 100 та қиз болага 107 та ўғил бола тўғри келяпти.
Анор юрак-қон томир тизими саломатлиги учун муҳим бўлган мевалардан биридир. B12 витаминининг кони экани ҳисобига қон босимини меъёрлаштиради, қон-томирлар деворини мустаҳкамлайди, эритроцит ва гемоглобин синтезида фаол иштирок этгани сабабли мия ва асаб тизимига ижобий таъсир қилади.
COVID-19 га қарши мРНК вакциналари саратон билан курашаётган айрим беморларнинг умрини узайтириб, касалликни даволашда самарали бўлиши мумкин.
«Мен шифокор эгнидаги оқ либосни нафақат касб белгиси, балки Ватанга чексиз садоқат рамзи деб биламан. Бундан буён ҳам шифокорнинг, ҳар бир тиббиёт ходимининг обрўсини ҳимоя қилиш, унга ҳар томонлама муносиб шароит яратиш эътиборимиз марказида бўлади».
«Oila va TABIAT» газетасининг ўтган сонларидан бирида Муаззам Иброҳимованинг «Ош бўлмасин!» сарлавҳали мақоласини зўр бир қизиқиш билан ўқиб чиқдим. Мақолада тамаддихоналарда кечаги овқатдан чиққан ёғни қайта яна овқатга ишлатиш ҳолати ҳақида куюнчаклик билан фикр-мулоҳазалар ўртага ташланган.
