Пайшанба
11-Декабр 2025
Қўшнимизнинг хонадонига янги меҳмон келди. Иброҳим укали бўлди. Бироқ шу кундан бошлаб Иброҳим ҳар куни йиғлайди. Балки ҳали икки ёшга ҳам тўлмагани учун онасининг аввалги эътибори ва меҳрини кутаётгандир...
Уйига янги чақалоқ келган хонадонларнинг кўпида шундай ҳолат юзага келади, десак, янглиш бўлмайди. Оиланинг янги аъзоси акаси ёки опасининг ғашланишига, йиғиcи кўпайишига сабаб бўлади. Катта фарзанднинг ҳали эркалик даври тугамасдан бу шоҳсупадан тушиб қолиши унга алам қилмайди, дейсизми? Бунга ота-оналарнинг эътиборсизлиги сабабдир балки? Гўдак уч ёшгача ҳамма нарсани фақат ўзиники деб билади. Унда «мен» тушунчаси жуда яхши ривожланган бўлади. Уч ёшдан сўнг эса у атрофга бошқача назар ташлаб, ҳаётга ўзини мослаштириб боради. Бироқ катталар буни инобатга олмайди.
— Ҳамманинг эътибори укаси ёки синглисига қаратилганини ҳис қилган боланинг психологиясида катта ўзгаришлар бўлади, — дейди «Ёшлар ишонч маркази» маслаҳатчи психологи Дилдора АКРОМОВА. — У энди бўлинаётган меҳрни ўзига жалб қилиш учун ҳар хил қилиқларни ўйлаб топа бошлайди. Баъзан мен энди уларга керак эмасман, деб хавфли нарсалардан ҳам тап тортмаслиги мумкин. Буларнинг барчаси ўзи истаганидек меҳрнинг, унга ажратилган вақтнинг йўқлигидан келиб чиқади. Шундай маҳалда атрофдагиларнинг ва айниқса, она эътиборининг аҳамияти катта.
Ҳомила пайдо бўлган кундан бошлаб онанинг масъулияти ортади. У икки фарзандга тенг муносабатда бўлишни мана шу даврдан бошлаши керак. «Бир ўзинг зерикиб кетмадингми, сенга ука олиб келиб берсам, дўст бўласизлар, бирга ўйнайсизлар», деб уни укали бўлишга қизиқтириш керак.
Баъзи болалар айнан овқатланиш пайтида хархаша қилади. Бу онанинг укасини овқатлантираётганидан ғашланиш оқибати. Сабабсиз йиғлаган болага ҳеч қачон қаттиқ гапириш керак эмас. «Уканг ҳали кичкина, у ҳали юролмайди, овқатини ҳам ўзи ичолмайди. Сен эса катта, полвон боласан. Овқатингни ўзинг ича оласан», деб унга ётиғи билан тушунтириш керак.
Баъзи оналар боланинг инжиқликларини кўтара олмай, унга кўпол муносабатда бўлади. Бу унга акс таъсир қилади ва қизғаниш баттар авж олади. Болада укасига нисбатан меҳр уйғота олиш лозим. Уларни бир-бирига меҳрибон қилиб тарбиялаш керак. Кичик фарзанд туғилганда каттасини четлаштириб қўйиш унинг келажагига ҳам таъсир этиши мумкин. Шунинг учун онадан кўпроқ эътиборли бўлиш талаб этилади.
Тоза ҳаво бугунги кунда нафақат юртимиз, балки бутун дунё мамлакатларининг оғриқли муаммоларидан бири бўлиб қолмоқда. Ҳар бир давлатда демографик кўрсаткичлар ўсиб боргани сайин тоза ҳаво масаласи ҳам кўндаланг муаммога айланмоқда.
Батафсил
Тошкент шаҳрида бир неча ҳафтадан буён давом этаётган ҳаво ифлосланиши фонида сунъий ёмғир ёғдириш масаласи яна муҳокамалар майдонига чиқди. Тўғри, юртимиз осмонида сунъий ёмғир ёғдириш ҳақида бир неча йиллардан буён айтиб келинади.
Батафсил
Қиммат техникалар эмас, табиий йўллар самарали ва зарарсиз
Батафсил
Тоза ҳаво бугунги кунда нафақат юртимиз, балки бутун дунё мамлакатларининг оғриқли муаммоларидан бири бўлиб қолмоқда. Ҳар бир давлатда демографик кўрсаткичлар ўсиб боргани сайин тоза ҳаво масаласи ҳам кўндаланг муаммога айланмоқда.
Тошкент шаҳрида бир неча ҳафтадан буён давом этаётган ҳаво ифлосланиши фонида сунъий ёмғир ёғдириш масаласи яна муҳокамалар майдонига чиқди. Тўғри, юртимиз осмонида сунъий ёмғир ёғдириш ҳақида бир неча йиллардан буён айтиб келинади.
Қиммат техникалар эмас, табиий йўллар самарали ва зарарсиз
Инсониятнинг табиат билан муносабати асрлар давомида доимий мувозанатсизлик билан кечди. Замонавий глобализация даврида эса ноёб ўсимликлар ва жониворлар эндиликда фақатгина табиий бойлик эмас, балки халқаро бозорнинг қимматбаҳо маҳсулотига айланиб, бу мувозанатсизлик янада кучайишига сабаб бўлди.
Жорий йилнинг энг муҳим табиатни муҳофаза қилиш тадбирларидан бири бошланишига оз қолди – 24 ноябрдан 5 декабргача «Silk Road Samarkand» туризм мажмуаси йўқолиб кетиш хавфи остида турган ёввойи ҳайвон ва ўсимлик турлари билан халқаро савдони тартибга солиш тўғрисидаги конвенция томонлари конференциясининг 20-сессияcи – CITES CoP20 мезбони бўлади.
