Тутунсиз ва мазутсиз иссиқхоналар: Ўзбекистон олимларидан инновацион ечим
Ўзбекистон Фанлар академияси Материалшунослик институти олимлари иссиқхоналарни ҳеч қандай ёқилғи ишлатмасдан иситиш имконини берувчи технологияни тақдим этишди.
БатафсилРост... Улар қалбдан йиғлашади. Ўзим гувоҳ бўлганман. Ўшанда мен бошланғич синфда ўқирдим. Маҳалламиздаги тенгқурларим билан қўшни қишлоқдаги олмазорга «ўғриликка» тушган эдик. Олмалар ғарқ пишган, ҳиди димоқни қитиқлар, ҳар гал мактабдан қайтаётганимизда бизга тинчлик бермасди.
Режани мен туздим. Болалар ортимдан эргашди. Боғда олмалар чунонам қизариб пишибдики, мактаб сумкаларимизга сиққунча олдик, захира саватимизга ҳам тўлдириб жуфтакни ростладик. Далага бориб, ўлжани тенг тақсимладик, роса олмахўрлик қилдик. «Қандил олма зап ширин бўлар экан», – дея кулишиб-кулишиб қилган ишимиздан «ғурурландик».
Эртаси куни мактабдан келсам олмазор қоровули қўлига ҳўл хивчин олган, кўзлари алланечук бежо, ёнида дадам жаҳл билан турибдилар. Қўрқиб кетдим. Жойимда бир муддат қотиб қолдим. Салом бериб секингина юқори ҳовли томон «сурмоқчи» эдим: «тўхта, олдимга кел, безори ўғри, қани олмалар» дея бақирди бояги боғбон.
Бу гап дадамга оғир ботган экан. «Ҳали сенми ўша ўғри, мен сенга кўрсатиб қўяман» дея боғбоннинг қўлидаги хивчинни олиб роса саваладилар. Бошқасини эслолмайман. Кечга яқин кўзимни очсам тепамда дадам, онам, бувим менга тикилиб ўтиришибди. «Мени кечиринг дада, бошқа такрорланмайди» дедим зўрға. Дадам бошқача бўлиб кетдилар ва «Сен ҳам мени кечир, болам!» дея пешонамдан силаганча, негадир юзларини бурдилар.
Кейин билсам, бояги хивчиндан қочаман деб дарвоза олдидаги чуқурликка тушиб кетиб оёғимни синдириб олган эканман. Табиб келиб чиққан оёғимни «солган», «яхшиям қаттиқ лат емабди, йўқса умуман юролмай қолиши мумкин эди» дея уларни койиган экан.
Отам ўзини айбдор ҳис қилиб анчагача ҳомуш юрдилар. Кейинчалик соғайиб кетдим. Лекин ҳеч эсимдан чиқмайди, ҳар куни кечқурун ухлаган пайтимда (аслида кўзим юмуқ бўлса ҳам уйғоқ бўлардим) дадам келиб бошимда узоқ ўтирар, чуқур-чуқур уҳ тортиб чиқиб кетар эдилар. Шундан кейин умуман «ўғрилик» қилмадим, дадам ҳам бошқа оғир гапирмади.
Яқинда бир дўстим айтиб қолди: «Дадам кичкиналигимда бизга овқатдаги гўштнинг лаҳм (суяксиз қисми)ни бериб, «мен суякни яхши кўраман», деб гўшти камроқ бўлган суякни ўзларига олардилар. Дадам йўқ бўлган пайтларда ёки кечроқ келишганида, гўштнинг суягини олиб қўярдик. Сабаби дадам «суякли жойини яхши кўрарди».
Катта бўлдим. Дадам аслида суякни яхши кўрмаслигини энди тушундим. Улар шунчаки биз гўштнинг яхши жойини ейишимиз учун шундай йўл тутар экан...
Ҳа, оталар ана шундай бўлади. Улар фарзандларини оналардан кам севмайди. Шунчаки уларнинг севгилари ҳам, дардлари ҳам пинҳон бўлади.
Ислом АСИЛБЕКОВ,
ЎзЖОКУ талабаси
Ўзбекистон Фанлар академияси Материалшунослик институти олимлари иссиқхоналарни ҳеч қандай ёқилғи ишлатмасдан иситиш имконини берувчи технологияни тақдим этишди.
БатафсилЎзбекистон Экологик партияси томонидан Қашқадарё вилоят ҳокимлиги, вилоят спорт бошқармаси ҳамкорлигида Қарши шаҳрида Ўзбекистон Президентининг «2030 йилгача бўлган даврда аҳолининг экологик маданиятини юксалтириш концепциясини тасдиқлаш тўғрисида»ги Қарори ижроси юзасидан «Соғлом турмуш тарзи ва мусаффо табиат – узоқ умр гарови!» мавзуида аёллар экофоруми ўтказилди.
БатафсилБугунги кунда жаҳон сиёсати янги воқеликлар ва ўзаро тенг манфаатлар майдонига айланмоқда. Геосиёсий жараёнлар тобора мураккаблашиб, минтақавий хавфсизлик, иқтисод ва экология соҳаларида глобал ҳамкорликнинг аҳамияти ортмоқда. Шу нуқтаи назардан Марказий Осиё минтақасининг дунё харитасидаги ўрни ва роли алоҳида аҳамиятга эга.
Батафсил